Κριτική: Κατερίνα Λεούδη, Ιστορικός τέχνης

     Ο ΣΙΔΕΡΕΝΙΟΣ ΚΟΣΜΟΣ ΤΟΥ FRANCESCO MORETTI

    Ο σίδηρος με οποιαδήποτε μορφή (ελάσματα, καρφιά) κυρίως, όμως, ως παλιά εξαρτήματα μηχανών (objects trouvés), αποτελεί την κυρίαρχη πρώτη ύλη δημιουργίας. Η μηχανή, που αποτέλεσε τον καθοριστικό μοχλό στην καταστροφική δράση του ανθρώπου απέναντι στη φύση, αποσυντίθεται για να εξυπηρετήσει αυτή τη φορά ένα "οικολογικό" όραμα. Τα κομμάτια της μεταμορφώνονται,κατά τραγική ειρωνεία, σε μέλη του κόσμου που η ίδια εξαφανίζει: κροκόδειλοι, κάβουρες, σκαντζόχοιροι, πουλιά και ψάρια. Η δημιουργική φαντασία του καλλιτέχνη λειτουργεί άλλη μια φορά "μαγικά" καθώς αποκαθιστά τη μηχανή στη συνείδησή μας: τα άχρηστα και σκουριασμένα μέλη της χρησιμεύουν στην αναδημιουργία ενός νέου οικοσυστήματος, πιο ανθεκτικού στη φθορά. Τα εξαρτήματά της ενώνονται μερικές φορές και με άλλα φυσικά υλικά, όπως η πέτρα, υιοθετώντας ένα νέο ρόλο. Ισορροπούν σε ισχνά σημεία επαφής και ανοίγοντας διάλογο με το κενό και τον περιβάλλοντα χώρο χάνουν το βάρος της υλικής τους υπόστασης.
    Η κίνηση, κατάλοιπο της προγενέστερης λειτουργίας, διατηρείται επιλεκτικά ως υπόμνηση προέλευσης, αλλά και ως λειτουργικό στοιχείο των νέων μορφών. Τόσο οι λεπτές ισορροπίες όσο και η κίνηση συμβάλλουν στην επίτευξη μίας εκ πρώτης όψεως αντινομίας: το στιβαρό και συμπαγές δομικό υλικό επιτυγχάνει να αποδώσει ακόμη και τις πιο ευαίσθητες ιδιαιτερότητες του φυσικού κόσμου - άλλοτε την εύθραυστη και δια-κριτική παρουσία των πουλιών ή των ψαριών κι άλλοτε το δυναμισμό και την επιθετικότητα του ζωικού βασιλείου.
    Ο Francesco Moretti μας πείθει αυτόματα να δούμε τα αντικείμενα μέσα από τη δική του οπτική καθιστώντας τις διευκρινίσεις περιττές. Οι μορφές είναι εύγλωττα αναγνωρίσιμες ακόμη κι όταν τα μεγέθη υπερβαίνουν τη φυσική κλίμακα. Τα έντομα αποστασιοποιούνται από τον κόσμο των ζώων τόσο μέσω του υλικού κατασκευής τους όσο και μέσω των διαστάσεων τους. Μοιάζουν με προάγγελους μίας επικείμενης, εφιαλτικής πραγματικότητας όπου η οικολογική καταστροφή και η τερατογονία έχουν μετατρέψει το θύμα σε θύτη. Η γιγαντιαία "Μύγα" ολοκληρώνει το "νέο αυτό τερατώδη κόσμο" και ηχητικά, με κάποιο σαρκαστικό σχόλιο να υφέρπει.Η πρώτη ύλη κερδίζει την εξαϋλωμένη της υπόσταση και μοιάζει να απειλεί. Το φως, όπου ενσωματώνεται, ενεργεί συμπληρωματικά: δίνει έμφαση στα διάκενα, ορίζει το χώρο και συμβάλλει στην αυτονομία του καλλιτεχνικού αντικειμένου.
   Η ζωγραφική και η χαρακτική επίσης καλούνται σε μία "ιδιότυπη μεταγλώτισση" των ίδιων έργων και ένα παιχνίδι ανάμεσα σε διαφορετικές μορφές της τέχνης. Οι ζωγραφικοί πίνακες και τα χαρακτικά παραπέμπουν σε φωτογραφικά ενσταντανέ των προηγούμενων συνθέσεων. Ο καλλιτέχνης εκμεταλλεύεται τις δυνατότητες και τους περιορισμούς των τεχνικών και υλικών, όπως την απουσία της τρίτης διάστασης, για να δεσμεύσει το βλέμμα μας και να μας επιβάλλει τη δική του  "ερμηνεία".
     Μέσα από όλα τα έργα παρακολουθούμε πώς οι προσλαμβάνουσες του Francesco Moretti μεταπλάθουν τα μηνύματα των οικολογικών ανατροπών σε ένα φυσικό κόσμο δημιουργημένο από "κράμα" αντοχής, ευαισθησίας και ειρωνείας, ο οποίος αντικατοπτρίζει τις ιδιαιτερότητες του κόσμου που απειλείται και προοιωνίζει αυτόν που επίκειται.